Одлуката на општинскиот совет на Косани, со која се забрани депонирање на отпадот од околните општини, не може да ја поништи владината одлука со која депонијата Косани е прогласена за регионална, смета градоначалникот Љупко Папазов. Ова не исклучува повторно дозвола за одлагање на отпадот од околните општини, но бара помош за прво да се исполнат условите за такво нешто.
Додека Косани привремено го разрешуваше незадоволството на локалното население кое протестираше поради честото палење и лошото управување со депонијата, сега проблем имаат Виница, Чешиново-Облешево и Черновски. Нивната депонија беше затворена и исчистена, бидејќи депонијата Кочан привремено стана регионална во 2021 година, до изградбата на модерна регионална депонија кај Свети Николе.
Жителите на Косани три недели го блокираа регионалниот пат од Косани до селото Бели. Тие побараа затворање на депонијата Кочан, која во меѓувреме стана привремена регионална депонија за отпадот од околните општини.
„Болеста се шири и одиме на лекар со соседите, децата ни плукаат црно рано наутро.,
велат работниците Александар Георгиев,
Протестите траат до ден-денес бидејќи општината делумно попушти. На депонијата ќе се носи само отпадот од пченка додека не се најде фирма која ќе се грижи за безбедноста на депонијата.
Но, што ќе биде сега со преостанатите општини? И што е уште поважно, дали е во опасност проектот за регионална депонија во која веќе се инвестирани стотици милиони евра?
Локацијата кај селото Мечкуевсее, Светиниколское, на оваа карта е означена со зелена ѕвезда. Таму за околу две години треба да се отвори регионална депонија каде ќе се складира и преработува отпадот од вкупно 17 општини од источниот и североисточниот регион.
Црвените и сините точки се локациите на претоварните станици. Но, до изградбата на целиот систем, сегашната кочанска депонија доби дополнителна улога од 2021 година.
Министерството за животна средина ја прогласи за привремена регионална депонија за Кочани, Виница, Шешиново-Облешево и Жарновски.
Така функционираше до пред три недели, кога поради постојаните пожари и загадувањето, група жители на Кокан почнаа со блокада. Во три смени во текот на 24 часа, во шатори покрај камперски огнови, не беше дозволен влез на камиони за смет од околните општини – Виница, Сешиново-Облешево и Жарновски, со храна и топла облека.
,Ќе продолжиме да се бориме на многу фронтови, но решени сме да не престанеме со нашите акции, решени сме дека градот треба да дише и тука сме буквално да се спасиме,
– вели Иван Мишев.
„Преговаравме, разговаравме и сето тоа е со нивниот жаргон кој стана наша фраза – да, да, да. Еден од нивните пароли беше дека сега ќе дојдат резултатите.,
велат работниците Стојан Глувшевски,
И резултатите дојдоа.
Бидејќи никој нема што да каже по ова прашање, правам анкета за тоа…кој е за? (Броење, аплауз) Забележувам дека оваа одлука е донесена.
Советот на општина Кошани донесе одлука за забрана за депонирање на отпадот од околните општини. Дополнително, Кошани имаа можност да станат дел од надзорното тело, кое активно ќе се вклучи во работата на депонијата.
Но, дали одлуката на општината да забрани одлагање на отпадот од други општини може да ја надмине одлуката на Министерството дека депонијата е регионална? И самиот градоначалник на Кокани вели – не.
„Во однос на законитоста на одлуката, тука треба да се консултираат адвокати, да се анализираат административните елементи, во суштина владината одлука нема и нема моќ да ја укине Советот на општина Кокани. Оваа одлука исто така , Советот преку овие барања се обидува да ги спроведе активностите за кои е иницирана блокадата, односно запирање на испораката на отпад од соседните општини во емоциите да се вратиме на решавање на проблемот во рамките на системите и институциите“,
– изјави Папазов.
Дури и пред другите општини да го забранат депонирањето на отпадот, локалната власт во Кошани презеде неколку чекори за чистење на депонијата – поставија камери, воведоа 24-часовно обезбедување и ја затворија локацијата.
Сами можеме многу, вели Папазов, кој не ја исклучува можноста да се собира смет од други општини, но под одредени услови.
,Ќе биде потребна дополнителна работа. Накратко, голем дел од барањата на штрајкувачите, односно на граѓаните на општина Кошани се исполнети. За конечно да може да се спроведе владината одлука, ќе ни треба секојдневно поддршка во областа на третман на отпадот, која најверојатно ќе доаѓа од соседните општини.,
– изјави Папазов.
Одлуката на Кочанскиот совет ќе им биде доделена на градоначалниците, вели Папазов. Но, додава тој, останува во секојдневна комуникација со нив додека не се најде заедничко решение. Тој смета дека единствено решение за проблемот е регионалната депонија во Мечковеши, Светиникола.
Виница е една од трите општини кои долги години акумулираат смет во Кошани. Камионите на Виника не можеа да го сторат тоа во последните три недели поради протестите на толпата. Сега и затоа што Советот на Кокан донесе таква одлука.
Поради новонастанатата состојба градските сообраќајници се полни со комунален отпад. Пет камиони во сопственост на јавното комунално претпријатие „Солидарност“, полни со ѓубре, се паркирани во дворот… Низ градските улици само уличните животни се приближуваат до контејнерите.
,Улиците и населените места на градот Виница се претворени во јавни депонии. Нема улица на која нема полни вреќи со ѓубре, нема контејнер што не е полн, а до нив нема доволно ѓубре за уште три контејнери. Ситуацијата е страшна, па во училиштата се плашам дека има деца, фрлаат ѓубре овде, не дај Боже да излезе некоја заразна болест… Тогаш кој ќе биде крив?,
рече тој Игор Спасовски,
Во потрага по решение, општината почна да размислува за повторно активирање на градската депонија која е затворена од почетокот на март. Но, овој предлог беше прифатен со „нож“ и од локалното население и од Министерството за животна средина.
,Во село Лески, каде што се наоѓа затворената депонија, локалното население почна да ни врши притисок со јавување веднаш навечер, следното утро отидоа кај градоначалникот и рекоа дека тоа во никој случај нема да го дозволат, освен И Министерството не дозволува повторно активирање на таа депонија бидејќи со затворањето се реши проблем стар 30-40 години.,
рече тој Игор Спасовски,
Ако ѓубрето е лесно видливо во Виница, не може да се каже истото за Сешиново-Облешево, една од општините што привремено го одлага сметот во кочанската депонија. Контејнерите овде се празни, иако нивните камиони немаат пристап до депонијата Кокан. Па каде е ѓубрето во последните три недели и што е следно?
Се обидовме да добиеме одговори од градоначалникот Делибор Ангелов, кој првично се согласи на интервју, но потоа ги игнорираше нашите телефонски повици. Па, разговаравме само со граѓани.
Ѓубрето се собира, да. Вчера луѓе дојдоа и го собраа, каде што го носат не е мој проблем, важно е што вчера дојдоа и го собраа. Можеби секоја општина треба да изгради своја депонија, Черновски некогаш имаше капацитет за рециклирање.
Целосно сум обединет со граѓаните на Кочани, затоа што неодамна, откако го собраа ѓубрето од сите блиски места и села, таму се чувствува многу загаден воздух.
Треба да се тргне од патот, оти таму е градот и смрди, смрди. Ова не се толерира.
А дали чистотата во Чешиново-Облешево е задоволителна, се собира смет секојдневно или не?
Значи ова е собирот, гледам луѓе го носат, но каде го носат, не знам.
Централната власт децидно размислува за овој проблем. Тој вели дека нема да се даваат отстапки бидејќи одговорноста и парите се преземени од ЕУ.
,Што ќе прави Кочани? Дали ќе ги врати досега земените пари за реализација на овој проект? Кога земате пари, ја преземате и одговорноста да завршите нешто. Граѓаните се неуки. И пред да го земат Жернивци и Шешиново и Обљешево, тоа е многу мало количество ѓубре што доаѓа од овие три општини во однос на обемот што го создава градот Кокани затоа што е голем град. Во оваа ситуација граѓаните се целосно неуки и се малтретирани,
рече тој каранфилова мазневска,
Понатаму, еколошки, доколку постојната депонија се управува соодветно, таа ќе послужи добро, без разлика на количеството отпад што го депонираат погодените општини.
,Имаат свое ѓубре кое постојано гори и веројатно им пречи, а и нив треба да им пречи. Но, обезбедивме механизација, создаден е простор, целиот простор е покриен со земја, само еден дел е како ќелија и се направија планови до изградба на претоварна станица за прием на овој отпад. Обезбедена е механизација за покривање и заштита од горење и во оваа смисла нема никаква опасност без разлика дали се работи за 100 кг или 1000 кг ѓубре.,
рече тој каранфилова мазневска,
Тендерот за изградба на регионалната депонија кај Свети Николе треба да се објави веднаш по Нова година. Доколку се биде во ред, изградбата се очекува да трае 18 месеци.
